Bożonarodzeniowe potrawy z Toskanii i najlepsze wina na świąteczny stół

Boże Narodzenie w Toskanii w sferze kulinarnej wiąże się z tradycyjnymi przepisami i potrawami, które mimo upływu lat zawsze powracają na świąteczny stół i są ważnym elementem świętowania. Dla Toskańczyków najważniejszy jest bożonarodzeniowy obiad i radość płynąca ze wspólnego rodzinnego biesiadowania. Przygotowuje się menu pełne przyrządzonych z najwyższej jakości składników przysmaków i z największą starannością dobiera się do niego wina.

Przyjrzyjmy się zatem tradycyjnym daniom z Toskanii i poczujmy atmosferę świątecznego obiadu.

Przystawka: Crostini Neri - grzanki z pastą z wątróbki drobiowej

Typowe toskańskie świąteczne menu proponuje na początek obiadu klasyczne grzanki z pastą z wątróbki drobiowej. Jest to niezwykle prosta przystawka, której smak stanowi preludium niezapomnianego posiłku. W zależności od tradycji, grzanki po upieczeniu moczy się w gorącym bulionie lub podaje tylko upieczone. Głównym składnikiem pasty są wątróbki drobiowe, ale czasami dodaje się również śledzionę i serca. Całość jest miksowana lub drobno posiekana. Niezależnie od sposobu ich przygotowywania crostini neri pozostają prawdziwym przysmakiem toskańskiej tradycji bożonarodzeniowej.

W połączeniu z pysznymi czarnymi grzankami jako pierwsze wino posiłku proponujemy wino musujące. Ważne jest, aby wybrać wino dość łagodne, które będzie przeciwdziałać goryczce wątroby. Świeże, aby podkreślić jej smak, bogate i z dobrą trwałość. Idealnie sprawdzi się Poderino Toscana Bianco, delikatnie musujące, nie za bardzo wytrawne, o przyjemnej świeżości. Serwuj schłodzone w temperaturze 8-10 °C.

Pierwsze danie: Bulion z kapłona z tortellini, zupa z chleba lub bulion rybny

Najczęściej pierwszym daniem świątecznego obiadu w Toskanii jest makaron domowej roboty. Według tradycji powinien być gotowany w bulionie z mięsa kapłona (wykastrowany i specjalnie utuczony młody kogut). Szczególnie popularne są tortellini i cappelletti nadziewane mięsem. Co prawda kształty tych makaronów nie są typowo toskańskie, ale idealnie pasują do rozgrzewającej zupy. W dawnych czasach solidna porcja gorącego rosołu miała za zadanie przygotować żołądek do dalszej części posiłku.
W niektórych rodzinach podawana jest też ribollita - zupa z czerstwego chleba, kapusty, fasoli, szpinaku, pomidorów, skórek wieprzowych lub kości z szynki. Z drugiej strony na obszarach nadmorskich przygotowywane jest Cacciucco, pyszna zupa rybna typowa dla kuchni Livorno.

W tym przypadku wybór wina przenosi nas do południowej Toskanii. Pierwsze na myśl przychodzi Leone Rosso Orcia, organiczne wino z mieszanki sangiovese i merlot, pachnące dzikimi owocami z nutami balsamicznymi. Jest pełne, eleganckie i ma dobrą trwałość.

Danie główne: Duszony kogut lub polędwica po florencku

Po przystawce i bulionie czujemy się najedzeni, ale obiad dopiero się rozkręca! Oto co proponuje kuchnia toskańska na drugie, najważniejsze danie świąteczne.

Duszony lub pieczony kapłon

Kapłon może być bohaterem różnych potraw na świątecznym stole, nie tylko bulionu. Jest to składnik, który przeszedł do historii dań podawanych podczas toskańskich świąt. Duszony kapłon to potrawa, która wywodzi się z pradawnej, wiejskiej tradycji. Ta nakazywała, aby zwierzę było hodowane i tuczone specjalnie na święta. Młodego, tłustego koguta trzeba pokroić na kawałki i zrumienić na patelni. Następnie dodać kieliszek wina, a po odparowaniu dusić mięso z dodatkiem przecieru pomidorowego i bulionu. Jeszcze bardziej wyszukaną alternatywą będzie z pewnością pieczony w całości kapłon faszerowany.

Polędwica po florencku

Bożonarodzeniowe stoły stają się coraz bardziej wykwintne, dlatego głównym daniem typowo świątecznego obiadu w Toskanii może być również polędwica wieprzowa po florencku. To pyszne mięso podawane jest zazwyczaj z ziemniakami.

Wino toskańskie, które wybraliśmy do połączenia z pieczonym mięsem, to organiczne Cortevecchia Chianti Classico. Odkryjemy w nim niepowtarzalne aromaty fiołków, czarnych i czerwonych jagód, ziół i przypraw korzennych z nutami kakao. Mieszanka 90% sangiovese i 10% colorino daje nam wino o świetnej strukturze i elegancji. Taniny są mocne, a finisz długi.

Toskańskie desery na Boże Narodzenie

Nie jest łatwo w czasie tak obfitego obiadu pozostawić jeszcze trochę miejsca w żołądku, ale słodki deser jest obowiązkowy! Toskańska tradycja głosi, że powinny to być słodycze na bazie migdałów lub suszonych owoców.

Najbardziej znany toskański deser to Panforte. Jest to rodzaj piernika z dodatkiem suszonych owoców, miodu, kandyzowanej skórki pomarańczy i cytryny, pieprzu, gałki muszkatołowej, goździków i cynamonu. W epoce renesansu uważany był za wielki przysmak. Czasami wypiekano inny wariant tego przysmaku dodając czekoladę, orzechy laskowe i włoskie oraz migdały. Legenda głosi, że obie receptury wymyślił właściciel sieneńskiego sklepu Panforte Parenti na cześć wizyty królowej Małgorzaty.

Ricciarelli to kolejny typowy toskański deser, którego nie może zabraknąć podczas celebrowania świąt. To pachnące i kruche ciasteczka składające się głównie z pasty migdałowej. Są pyszne także w wersji czekoladowej. Niezależnie od ich rodzaju zawsze należy je podawać posypane cukrem pudrem.

Popularne są także Befanini - kruche ciasteczka posypane kryształkami cukru lub kolorową, słodką posypką. Podczas toskańskich Świąt można spotkać wiele innych, zazwyczaj bardzo słodkich deserów, które wieńczą obfitą bożonarodzeniową ucztę.

Jesteśmy przy wyborze ostatniego wina, które zwieńczy świąteczny obiad. Wybór jest tylko jeden. Niekwestionowany symbol gościnności toskańskiej, nektar bogów, który towarzyszy deserom od wieków - Vin Santo. To wino intensywne, słodkie, owocowe, z nutami miodu i przypraw, a jednocześnie nieprzytłaczające i dobrze komponujące się z toskańskimi słodkościami. Vin Santo pozyskiwane jest z trebbiano toscano i malvasia bianca, dojrzewając w małych beczkach staje się bardzo aromatyczne, a jednocześnie łagodne. Gorzki finisz Vin Santo doskonale równoważy słodycz deserów.

Jak widzisz, bożonarodzeniowy obiad w Toskanii jest bardzo obfity, ale nie sposób oprzeć się pokusie, aby skosztować wszystkich podawanych smakołyków. W tym dniu Toskańczycy bez skrupułów oddają się obżarstwu, a najróżniejsze diety i zdrowotne wyrzeczenia idą w odstawkę. Może warto spróbować przenieść którąś z toskańskich potraw na nasz świąteczny stół?