Restauracje we Włoszech - jak wybrać odpowiednie miejsce?

Jedziesz do Włoch i zastanawiasz się jak znaleźć miejsce, w którym dobrze zjesz? Mamy dla Ciebie mały przewodnik po rodzajach lokali gastronomicznych w Italii. Mamy nadzieję, że pomoże Ci to w wyborze miejsca idealnego dla Ciebie.

Jak pewnie wiesz, restauracje i lokale gastronomiczne to ulubione miejsca spotkań Włochów. Wskazuje na to choćby 50 miliardów euro, które Włosi rocznie wydawali przed pandemią na jedzenie na mieście, a po jej zakończeniu kwota ta wzrosła do około 66 miliardów euro rocznie. Szacuje się, że około 20 milionów Włochów regularnie wychodzi na kolację do restauracji. Dlatego we Włoszech znajdziesz olbrzymią ilość różnego rodzaju lokali i barów, których obecnie jest około 334 tysiące. Jednak jak to przeważnie bywa, przy takim nadmiarze miejsc nie łatwo odnaleźć te, w których warto coś zjeść.

Rodzaje lokali gastronomicznych we Włoszech

Zacznijmy zatem od początku, czyli od tego na jakie lokale możesz trafić zwiedzając Italię. W dzisiejszych czasach następuje spore przemieszanie ich funkcji, a różnice między nimi coraz bardziej mogą się zacierać. Jednak zasadniczy podział w dalszym ciągu nie traci dużo na aktualności i pomoże Ci w wyborze właściwego miejsca.

Ristorante - restauracja na wyższym poziomie

To lokale celuje w klientów będących skłonnych ponieść trochę większy wydatek za obiad czy kolacje. Ceny w nich będą wyższe, gdyż składniki używane do przygotowania potraw są zazwyczaj droższe niż w trattorii czy innym lokalu o niższym standardzie. Dodatkowy kosz rodzi przechowywanie win, gdyż wysokiej klasy wina muszą być przechowywane w odpowiedniej piwniczce. Większe są też koszty wystroju, sprzętu i wyposażenia. Konieczność zatrudnienie szefa kuchni i specjalistycznego personelu także zwiększy cenę serwowanych dań.

Trattoria - lokalna restauracja

Zazwyczaj są to miejsca proste w wystroju, urządzone w rustykalnym stylu. Często to lokale rodzinne, a przepisy na potrawy zawarte w menu przekazywane są z pokolenia na pokolenie. Ich kulinarna idea polega na oferowaniu dań typowych dla regionu z dużym zachowaniem tradycji, ale każda trattoria oferuje własną interpretację tych potraw. Trattorie należą do tego typu restauracji, które oferują smaczną, prawdziwą i prostą kuchnię przy w miarę rozsądnych cenach.

Osteria - karczma

Najbliższe prawdy jest chyba tłumaczenie karczma. Jest to jedna z najstarszych form lokali gastronomicznych we Włoszech, która narodziła się jeszcze w czasach średniowiecznych. Osterie najczęściej można było spotkać na szlakach handlowych, gdzie pełniły funkcję schronienia i orzeźwienia dla podróżujących. W dzisiejszych osteriach głównym bohaterem jest wino, któremu towarzyszą przekąski wywodzące się z typowej lokalnej kuchni, tworzone najczęściej na bazie miejscowych wędlin.

Tavola calda - bar z przekąskami

To coś w rodzaju naszego baru szybkiej obsługi. Podawane są w nim typowe dla regionu przekąski takie jak arancini lub suppli, cartocciate, paszteciki, pizza i inne lokalne odmiany drobnych potraw charakterystycznych dla danego obszaru Włoch. W północnych Włoszech termin tavola calda (gorący stół) jest czasami zastępowany terminem tavola fredda (zimny stół). To rozróżnienie ma korzenie historyczne, gdyż w średniowieczu w północnych Włoszech spożywano głównie zimne potrawy i istniała duża różnica w porównaniu z miejscami na południu, gdzie często jadano dania gorące, takie jak zupy czy pizza

Pizzeria

Pizzeria jak sama nazwa wskazuje to restauracja, w której można zjeść głównie pizzę, calzone i różne mączne smakołyki. Często oprócz dań na bazie ciasta na pizze można w nich znaleźć przystawki, desery, a nawet inne rodzaje potraw. Zazwyczaj nie znajdziesz tam wielkiego wyboru win, gdyż Włosi zwyczajowo do pizzy piją piwo. Zasada działania pizzerii jest podobna do innych lokali. Różnica polega na tym, że obok lub zamiast szefa kuchni pracuje w niej pizzaiolo, czyli osoba odpowiedzialna za przygotowanie pizzy.

Inne lokale we Włoszech

We Włoszech znajdziemy wiele innych rodzajów miejsc, gdzie można zjeść pyszny posiłek. Nie nadają się jednak one do dłuższego posiedzenia i zjedzenia uroczystej kolacji.

Bardzo popularna jest Paninoteca, czyli bar serwujący wyłącznie kanapki, tosty, przekąski oraz oczywiście napoje. Z kolei w Focaccerii zgodnie z nazwą spotkasz różnorakie odmiany focaccii produkowanej z różnych rodzajów mąk. Ale nie tylko! Często podawane są także inne rodzaje wypieków, takie jak pizza w kawałkach, panzerotti, smażone ziemniaki, naleśniki, pasztety na słono czy nawet słodkie specjały. Jest też Enoteca, to sklep specjalizujący się w sprzedaży win. Często jednak jest to połączone z serwowaniem wina zazwyczaj w towarzystwie prostych przekąsek.

Gdzie zjeść we Włoszech?

Dla osoby niebędącej rodowitym Włochem lub członkiem lokalnej społeczności wybranie odpowiedniego lokalu może okazać się sporym wyzwaniem. W każdej miejscowości znajdziesz ich co najmniej kilka. Będą to zarówno duże restauracje z wielkimi tarasami, jak i malutkie lokale z wystawionymi na ulicę paroma stoliczkami. Turyści często wybierają lokale z pięknym widokiem, a będąc nad morzem położone na nadmorskim bulwarze. Oczywiście doznasz tam niezapomnianych estetycznych wrażeń, ale bardzo często zostaniesz pozbawiony kulinarnych doznań. Jest duża szansa, że jedzenie będzie zrobione "pod turystów", co nie znaczy słabe, jednak z pewnością nie tradycyjne.

W dobrej włoskiej restauracji często cała para idzie w kunszt kucharski, a nie w wystrój lokalu. W takim miejscu z pewnością spotkasz wystrój przypominający wygląd większości restauracji w Polsce w latach 80 ubiegłego wieku, czy bardzo spartańskie, czasami dziwne wyposażenie. Daje to jednak sporą dozę pewności, że zjesz tam smaczny i co równie ważne niedrogi posiłek.

Jeśli jesteś jednak zainteresowany dużymi eleganckimi restauracjami to możesz spróbować ocenić je w inny sposób. Przede wszystkim gwarancję sukcesu daje obecność na drzwiach naklejki Gambero Rosso (słynny włoski przewodnik gastronomiczny). Tak uznana marka nigdy nie poleciłaby restauracji, której nie jest pewna. Zajrzyj też na przykład na Tripadvisor lub inny tego typu serwis internetowy i przejrzyj opinie klientów. Kieruj się głównie przetłumaczonymi z języka włoskiego opiniami Włochów. Z całym szacunkiem, opinie amerykańskiego czy niemieckiego turysty nie zawsze są przydatne w tego typu ocenie.

Inną drogą jest wybieranie lokalu kierując się nazwą. Zauważyłeś pewnie, że za granicą Włoch, także w Polsce bardzo dużo lokali przyjmuje włoską nazwę co ma być dowodem jego nobilitacji. Nie ma zatem powodu, żeby restauracja we Włoszech gdzie przesiadują lokalni mieszkańcy miała obcojęzyczna nazwę lub włoską typu „Radość o poranku” czy „Gniazdko miłości”. Unikaj ich jak ognia, gdyż są to lokale w 100% nastawione na zagranicznego turystę, który zachodzi tam raz i wyjeżdża. Pewnym rodzajem gwarancji jakości jest nazwa pochodząca od nazwiska rodziny prowadzącej lokal lub imion jej członków. Podpisujący się swoim nazwiskiem czy imieniem właściciele restauracji są święcie przekonani, że jedzenie, które serwują jest smaczne i warte uwagi.

Pułapki i dziwne rzeczy we włoskich restauracjach - to musisz wiedzieć

Wybierając oddalone od centrum, małe restauracje, trattorie czy osterie we Włoszech musisz pogodzić się z kilkoma dziwnymi rzeczami, do których na pewno nie jesteś przyzwyczajony nie podróżując wcześniej po Italii. Oto kilka z nich:

Po pierwsze, w obleganym lokalu stoliki będą oddalone od siebie o parę centymetrów i będziesz mimowolny świadkiem prowadzonych przy nich głośnych rozmów i burzliwych dyskusji. Czasami dosłownie "palca nie wciśniesz" pomiędzy stoliki zajęte przez dwie grupy nieznajomych. Po drugie, każdy kawałek przestrzeni jest bardzo ważny i nie ma miejsca na szatnię. Płaszcz czy kurtkę wieszasz na wieszaku umieszczonym na ścianie lub często po prostu na swoim krześle. Oczywiście niezbędny i absolutnie obowiązkowy jest też wielki, wiszący na ścianie telewizor. Jeśli w lokalu puszczana jest muzyka z radia, to telewizor jest po prostu wyciszony, nie wyłączony. Nie ma to oczywiście większego sensu, ale tak to już jest.

Ale najważniejsza jest toaleta! Zazwyczaj umieszczona jest tam… gdzie nikt się jej nie spodziewa. W podziemiach, do których idziesz jak w labiryncie lub tuż obok wejścia do kuchni, albo w najdalszym zakątku sali zagrodzonej stolikami, których wyminięcie wymaga gimnastyki. Kiedy szczęśliwie ją znajdziesz i uda Ci się pokonać dziwne zamknięcie i sposób otwierania drzwi oraz zakończyć to po co tam przyszedłeś trzeba jakość spuścić wodę. Możesz napotkać niewidoczny kawałek sznurka zwisający z górnego zbiornika, ukryty w ścianie przycisk, pedał w podłodze czy jakieś inne "nowatorskie" rozwiązanie. Szukaj, a znajdziesz.

I na koniec, często wywołujące bunt wśród turystów coperto, czyli opłata za obsługę, postawienie talerzy, kieliszków i sztućców. Wynosi ona zwyczajowo od jednego do kilku euro w zależności od lokalu, a w słynnych nadmorskich kurortach może nawet osiągać 5€. Niestety idąc do jakiejkolwiek włoskiej restauracji musisz się pogodzić z tym "podatkiem".

Subiektywny wybór WinoToskanii

My radzimy wybrać się do rodzinnej trattorii, najlepiej w małym miasteczku lub wręcz wiosce. Będzie taniej, a wcale nie mniej smacznie. Niestety w tym przypadku zazwyczaj nie możesz się podeprzeć opinią w internecie, a naklejki Gambero Rosso tam nie uświadczysz. Czym zatem się kierować? Na pewno wybieraj lokale, które są oblegane przez miejscowych i o 20:00 trudno o wolny stolik. Przymknij oczy na kiczowaty wystrój i ozdoby rodem z nadmorskich straganów w Polsce. Usiądź przy nakrytym ceratą lub siermiężnym obrusem stoliku. Udawaj, że nie przeszkadza Ci wiszący na ścianie grający nie wiadomo dla kogo telewizor. Nie zrażaj się, gdy w lokalu nie ma menu, a Twój włoski jest na poziomie “Buongiorno”. Do stolika przyjdzie starsza pani i zacznie mówić co ma do zaoferowania. Próba wytłumaczenia, że nie znasz włoskiego na niewiele się zda. Nawet jeśli czasem nie zrozumiesz co zamawiasz, w nagrodę najprawdopodobniej dostaniesz pyszne danie. Wybierając taki lokal możesz być pewien, że wypijesz tam pyszne domowe wino i zjesz lokalne dania oparte na miejscowych i zdrowych produktach.

Reasumując, jeśli wybierasz się do Włoch zachęcamy do poznania lokalnej kuchni najlepiej udając się do restauracji na kolację. Wybierz lokal, która kultywuje tradycję kuchni włoskiej, stosuje lokalne i świeże produkty. Naszym zdaniem nie warto iść do nowoczesnej restauracji, którą możesz spotkać zarówno w Rzymie, Warszawie czy w Nowym Jorku. Nie będzie też większego sensu w wyprawie do lokali prowadzonych przez przybyszów z innych krajów serwujących swoją narodową kuchnię. Aby w pełni poznać dany kraj, jego historię, kulturę i ludzi, oprócz zwiedzania zabytków i atrakcyjnych miejsc trzeba koniecznie zgłębić tajniki lokalnej kuchni. Wizyta w lokalu, dyskretne podpatrywanie miejscowych jak jedzą i co mają na talerzach i w kieliszkach, a przede wszystkim rozsmakowanie się w lokalnych daniach doskonale w tym pomoże.