Archipelag Wysp Toskańskich - Elba -niezwykła wyspa, którą musisz odwiedzić

Toskania kojarzy się z charakterystycznymi zielonymi wzgórzami pokrytymi łąkami i winnicami. Rzędy cyprysów wskazujące główną drogę prowadzącą do posiadłości o rozpoznawalnej architekturze sprawiają, że nie masz wątpliwości, że jesteś w Toskanii. To nie przypadek, że powstała niezliczona ilość powieści i filmów dziejących się w Toskanii i opisujących jej fascynujące krajobrazy. Popularność regionu jest tak wielka, że wielu turystów marzy o kupnie domu czy posiadłości w Toskanii i zamierza osiedlić się tam na stałe.

Ale Toskania to też archipelag kilkudziesięciu wysp, w tym siedmiu dużych, położonych w niedalekiej odległości od wybrzeża. Najbardziej znana z nich to oczywiście Elba, ale warte odwiedzenia są także Giglio, Pianosa, Capraia, czy Montecristo. Chcemy w miarę możliwości przybliżyć piękno tego archipelagu i zachęcić do ich zobaczenia.

Archipelag Wysp Toskańskich - Elba, wyspa Napoleona

Wyspa Elba to miejsce pełne nieskazitelnej przyrody i pięknych plaż, ale też położonych na wzgórzach średniowiecznych miasteczek takich jak Capoliveri, Rio nell'Elba czy Marciana. Konkurują z nimi czarujące rybackie wioski Rio Marina, Marciana Marina i Porto Azzurro.

Pasjonaci historii i zabytków odnajdą na wyspie fortyfikacje etruskie, wieże Pizańską i Appijską, twierdze Medyceuszy (takie jak Castello del Volterraio czy Torre della Linguella w Portoferraio). Nie zabraknie też pozostałości po zesłanym tam Napoleonie Bonaparte. Ufundowane przez niego drogi, wodociągi i budowle sprawiły, że zostawił po sobie opinię wspaniałego gospodarza.

Wyspa Elba - malownicze miasteczka, które warto odwiedzić

Portoferraio

Stolica i główny port wyspy Portoferraio nadal zachowuje swój starożytny renesansowy urok, dzięki potężnym murom zbudowanym przez wielkiego księcia toskańskiego Cosimo I de Medici. Przy wejściu do portu znajduje się twierdza Linguella z charakterystyczną wieżą Torre del Martello.

Nad historycznym centrum wznosi się Forte Stella, zbudowana w 1548 roku, w której mieści się jedna z najstarszych latarni morskich w Europie. Z twierdzy roztacza się wspaniały widok, między innymi na Villa dei Mulini zimową rezydencję Napoleona. Ale najwyżej położony jest Forte Falcone, który jest najpotężniejszą fortyfikacją na całej wyspie. W mieście można również odwiedzić małe, ale ciekawe Muzeum Pamiątek Napoleońskich oraz Teatrino dei Vigilanti, teatr utworzono z kościoła na polecenie Napoleona.

Marciana

Zwiedzając archipelag nie możesz pominąć Marciany, najstarszej miejscowości na wyspie. Marciana położona jest 375 metrów nad poziomem morza, dzięki czemu roztacza się z niej wspaniały widok na okolicę. Spacerując brukowanymi uliczkami tej średniowiecznej wioski, od czasu do czasu natkniesz się na tarasy, z których można podziwiać wspaniałe klify i przepiękną przyrodę tej części wyspy.

Capoliveri

Capoliveri to położona na wzgórzu w głębi lądu średniowieczna wioska będąca jedną z najbardziej charakterystycznych miejscowości na Elbie. Jest bardzo urokliwa dzięki malowniczym alejkom z łukami i tajemniczymi zaułkami, w których kryją się rzemieślnicze sklepiki i lokale. Możesz skosztować tam typowych miejscowych potraw.

Rio Marina

W okolicy Rio Marina znajdowały się stare kopalnie, w których wydobywano rudę żelaza, a port służył do jej transportu. Po zamknięciu kopalń (ostatnią zamknięto w 1981 roku) port w Rio Marina stracił gospodarcze znaczenie. W Rio Marina możesz zajrzeć do Muzeum Minerałów Elby i Sztuki Górniczej.

Jeśli chcesz zachwycić się magicznym pięknem tego miejsca, udaj się na spacer po okolicy. Przyjrzyj się czerwonawym górom otaczających wioskę oraz schodzącym do lazurowej wody pokrytym drobnym białym piaskiem plażom.

Zachwycające miejsca na toskańskiej Elbie

Plaża Biodola

Około 20 minut jazdy samochodem od Portoferraio leży przepiękna plaża Biodola, długi pas wybrzeża z drobnym, złotym piaskiem i płytką krystalicznie czystą wodą. Wzdłuż plaży znajdziesz szereg hoteli i tętniących życiem barów i restauracji. Jeśli zechcesz odpocząć od gwaru i nadmiaru turystów możesz wypożyczyć kajak i zwiedzić ciche pobliskie zatoczki. Amerykański magazyn Travel and Leisure umieścił plażę Biodola w czołówce najpiękniejszych plaż we Włoszech.

Monte Capanne

Najwyższym wzniesieniem na wyspie jest położony ponad 1000 metrów n.p.m. szczyt Monte Capanne. Możesz na niego wjechać kolejką linową lub wspiąć się pieszo po dość męczącej 3 godzinnej wędrówce. Gdy już dojdziesz na szczyt, całe zmęczenie zniknie dzięki panoramie, którą ujrzysz ze szczytu. Widok jest fascynujący, a przy dobrej widoczności możesz ujrzeć inne wyspy toskańskiego archipelagu i Korsykę.

Elba - gastronomia i typowo wyspiarskie produkty

Kuchnia Elby, kiedyś biedna, dzisiaj wyrafinowana i szczycąca się hiszpańskimi i orientalnymi wpływami. Suszony dorsz, świeże sardele, inne ryby i owoce morza, dostępne na każdym kroku, świeże owoce i warzywa oraz kultywowanie tradycyjnych przepisów sprawia, że kuchnia toskańskich wysp zdobyła sobie uznanie wśród turystów z całego świata.

Gurguglione - toskańskie danie warzywne

Zacznijmy od Gurguglione, typowego warzywnego dania z toskańskiej Elby, szczególnie popularnego w okolicach Rio Marina. Potrawa składa się z duszonych warzyw i występuje w wielu odmianach. Zazwyczaj do jej przygotowania używa się papryki, bakłażana i cukini, ale mogą być dodawane dowolne warzywa.

Świeże warzywa są delikatnie duszone, dzięki czemu powoli przenikają nawzajem swoimi aromatami. Gurguglione zwykle podawane jako danie główne, ale jest też świetnym dodatkiem do dań mięsnych i rybnych. Doskonale komponuje się też z natartym czosnkiem opiekanym chlebem toskańskim, polanym oliwą i posypany płatkami toskańskiego pecorino.

Cacciucco - legendarna zupa rybna z Toskanii

Nie można pominąć legendarnej toskańskiej zupy rybnej Cacciucco. Jej najsłynniejsza wersja pochodzi z Livorno, ale lokalne przepisy z innych regionów Toskanii nie różnią się zbyt mocno. Podstawa to bardzo smaczny sos pomidorowy z dodatkiem czosnku, cebuli, pietruszki, papryczki chili i różnych przypraw oraz ziół. Prawdopodobnie zupa została wymyślona przez rybaków, jako sposób na wykorzystanie ryb, które do końca dnia nie zostały przez nich sprzedane.

Cacciucco była z początku biednym daniem, ale przez lata stała się wykwintną potrawą i dziś ta z Livorno przygotowywana jest z 6 -7 odmian ryb i owoców morza. Są to w zależności od pory roku małże, krewetki, kraby, ośmiornice, piotrosz, kurki, moreny karmazyn i wiele innych ryb i owoców morza.

Wersja Cacciucco z Elby nie jest tak bogata jak ta z Livorno. Składa się z 5 rodzajów ryb i owoców morza. Niezależnie od rodzaju i ilości ryb, tajemnicą sukcesu jest powolne gotowanie, aby wszystkie smaki mogły się ze sobą dokładnie połączyć, a zupa pachniała morzem.

Toskańskie desery na Elbie

Oczywiście na toskańskich wyspach obecne są także inne tradycyjne śródziemnomorskie potrawy takie jak ryż z atramentem z mątwy, nadziewane kalmary, czy gotowana ośmiornica. Specjalnością wysp są także pyszne desery, a szczególnie znane są corollo, sportella, schiaccia briaca i schiacciunta.

W Rio Elba, jednym z najstarszych miast na wyspie Elba nadal produkuje się sportelle. To ciastko, które przed laty w okresie wielkanocnym dziewczęta dawały chłopcu, do którego czuły sympatię. Dzisiaj tradycja zanikła, a sportella pozostała tradycyjnym ciastem wielkanocnym.

Schiaccia briaca to również tradycyjne ciasto z wyspy Elba. Do ciasta dodaje się orzechy włoskie, migdały, orzeszki piniowe i rodzynki, a także czerwony likier Alchermes i lokalne wino deserowe Aleatico Passito.

Z kolei Schiacciunta to typowe zimowe ciasto biszkoptowe z Poggio i Marciana, które zwykle przyrządzane jest z dodatkiem smalcu. Deser podaje się z winem Elba DOCG Moscato Passito lub Aleatico.

Corollo to tradycyjne ciasto, które zawsze gości na stołach na Elbie w okresie Bożego Narodzenia i Wielkanocy. Wypiek z charakterystyczną dziurką w środku stał się sposobem okazywania uczuć członkom rodziny i przyjaciołom oraz na świętowanie specjalnych wydarzeń.

Wino z toskańskiej wyspy Elba

Elba słynie również z produkcji wina, choć jest ona bardzo ograniczona, a wina trudne do zdobycia poza wyspą. Znane wina z wyspy to Elba Bianco DOC, Elba Rosso DOC, Ansonica Rose, Moscato, Vermentino. Jednak symbolem wyspy jest deserowe Passito Aleatico. Wino ma intensywny aromat i słodki smak, z charakterystycznym posmakiem czerwonych owoców i śliwek, cynamonu, goździków i innych przypraw. To wino, które doskonale komponuje się z namoczonymi w nim deserami.

Pozostałe wyspy toskańskiego archipelagu

Inne wyspy archipelagu są znacznie mniejsze i mniej znane, ale również warte zobaczenia. Znajdziesz tam imponujące zabytki, dziką przyrodę i urocze plaże.

Isola del Giglio

To mała wysepka otoczona ciepłym, błękitnym morzem leżąca na południowym krańcu archipelagu, 50 km na południe od Elby i 15 km od stałego lądu, cypla Monte Argentario. Łagodny klimat Isola del Giglio, dziewicza przyroda i krystalicznie czysta, szmaragdowa woda zapewniają niezapomniane wspomnienia z pobytu na wyspie.

Giglio Castello

Główną atrakcją wyspy jest leżąca 405 metrów nad poziomem morza średniowieczna wioska Giglio Castello z monumentalnym zbudowanym w XII wieku zamkiem, otoczonym imponującymi murami obronnymi.

Koniecznie musisz zajrzeć też do kościoła San Pietro Apostolo (ok. XV w.) oraz winiarni, w których produkowane i przechowywane jest wino Ansonico. Wino produkowane jest w 90% z rodzimego szczepu Ansonico, do którego dodaje się 10% szczepów Biancone, Moscatello, Malvasia i Procanico. Winogrona uprawiane są na małych tarasowych winnicach o piaszczystych i kwaśnych glebach. W związku z tym, że dostęp do winnic jest utrudniony cały proces produkcji, począwszy od pielęgnacji winnicy po zbiór winogron, odbywa się ręcznie. Ponadto, biorąc pod uwagę specyficzną morfologię gleby na wyspie, nie można zwiększyć produkcji tego doskonałego wina, co czyni je wyjątkowym.

Montecristo

W 1971 roku wyspa stała się państwowym rezerwatem przyrody, a następnie włączona w granice Parku Narodowego Archipelagu Toskańskiego.

Zwiedzanie wyspy Montecristo i jej rezerwatu to niesamowite przeżycie. Wyspa Montecristo jest chroniona zarówno na morzu, jak i na lądzie, a dostęp do niej jest ograniczony i ściśle regulowany. Dozwolone są wizyty do 2000 osób rocznie, a jedyne wycieczki po wyspie są organizowane z przewodnikiem przez Zarząd Parku Narodowego Archipelagu Toskańskiego. Dzisiaj wyspa Montecristo jest niezamieszkała i pozbawiona jakichkolwiek udogodnień.

Wyspa Pianosa

Pianosa o powierzchni 10,2 km2 jest piątą co do wielkości wyspą archipelagu. Znajdziesz tu ruiny budowli mieszkalnych z czasów rzymskich, gdyż w okresie cesarstwa była miejscem wygnania Postumio Agryppy, siostrzeńca Augusta. Do 1998 roku na wyspie była siedziba więzienia o zaostrzonym rygorze, co pozwoliło na pozostawienie jej w stanie naturalnym i nienaruszonym. Od czasu zamknięcia więzienia wyspę można zwiedzać i podziwiać jej uroki.

Na wyspie Pianosa znajdziesz kilka wspaniałych plaż otoczonych morzem z krystalicznie czystą wodą, takie jak Cala Giovanna. Jeśli preferujesz bardziej intensywny wypoczynek, wybierz się na pieszą lub rowerową wycieczkę.

Jak widać toskański archipelag to wyspy pełne urokliwych miasteczek i wiosek, wspaniałych plaż, a wszystko to w otoczeniu pięknej i nieskażonej przyrody. Dlatego po zwiedzaniu trochę zatłoczonej lądowej Toskanii zachęcamy Cię do chwili wytchnienia na tych uroczych wyspach. Na Elbę dostaniesz się w niecałą godzinę promem z portu Piombino, a jeśli jesteś bez samochodu, w ciągu 20 minut wodolotem. Na Isola del Giglio dostaniesz się w godzinę promem wypływającym z miejscowości Porto Santo Stefano na półwyspie Monte Argentario. Na wyspę Pianosa kursuje prom z Piombino, a Montecristo jak wspomnieliśmy można tylko zwiedzać w grupach, którym zapewnia się transport łodzią z wyspy Elba. Mamy nadzieję, że przekonaliśmy Cię do zwiedzania toskańskich wysp. Może wybierzesz się tam już w te wakacje?