12 faktów dla miłośników Prosecco

Skąd pochodzi Prosecco i dlaczego je pokochaliśmy? Te musujące wino o niepowtarzalnym smaku podbiło serca miłośników bąbelków na całym świecie. Poznaj 12 odpowiedzi na pytania o Prosecco, które powinieneś znać zanim wybierzesz kolejną jego butelkę (będziesz kupować świadomie) oraz zaskocz swoich znajomych ciekawostkami na temat tego wyjątkowego wina.

Prosecco produkowane jest w północno-wschodnich Włoszech w regionach Veneto (80% produkcji) oraz Friuli-Venezia Giulia (20%). Uściślając, szczepy tego wina uprawiane są na terytorium pięciu prowincji Wenecji Euganejskiej (Belluno, Padova, Treviso, Wenecja, Vicenza) oraz czterech prowincji Friuli-Wenecji Julijskiej (Gorizia, Pordenone, Triest i Udine).

Kluczową rolę w historii wina Prosecco odegrała założona w 1769 roku Accademia di Conegliano. Akademia uściśliła wszystkie pojęcia dotyczące produkcji win, skatalogowała winnice i cechy uprawianych winogron. W 1772 roku na jednym ze spotkań naukowiec Francesco Maria Malvolti oficjalnie użył nazwy Prosecco do wina produkowanego w tym regionie. Jednak dopiero w 1868 r. powstało Towarzystwo Naukowo-Technologiczne Trevigiana w Conegliano, promujące prawdziwą rewolucję winiarską i ustaliło wysokie standardy produkcji tego wina. W tym samym roku Hrabia Marco Giulio Balbi Valier dokładnie wyselekcjonował odmianę Prosecco zwaną później "Prosecco Balbi" i znacznie przyczynił się do rozpowszechnienia tej nazwy.

Przez długie lata była używana nazwa Prosecco zamiast Glera znanej już w czasach rzymskich. Jednak w 2009 roku powrócono do starej nazwy winogron. Przyczyna była prosta, nazwę Prosecco zarezerwowano dla pochodzenia win z danego regionu. W ten sposób producenci z innych obszarów, którzy produkowali wina z winogron Prosecco (dzisiaj zwanych Glera) nie mogą umieszczać na etykiecie swoich wyrobów nazwy Prosecco. Przy produkcji Prosecco można dodać maksymalnie 15% innych, ale konkretnych odmian winogron: Verdiso, Bianchetta Trevigiana, Perera , Chardonnay, Pinot Blanc, Pinot Grigio, czy Pinot Noir.

Obszar DOC jest największym obszarem produkcji Prosecco. Winnice uprawiane są niemal całkowicie na równinach, a w czasie winobrania zbierane są wszystkie owoce. Dzięki temu uzyskuje się bardzo duże ilości wina z hektara i znaczne obniża koszty produkcji. Większość butelek Prosecco, które sprzedawane są na świecie ma na etykiecie oznaczenie Prosecco DOC.

Obszar DOCG obejmuje regiony Conegliano-Valdobbiadene i Asolo. Tutejsze pagórkowate obszary są bogate w minerały, a łagodny klimat jest naturalnym środowiskiem winorośli Glera. Na tych terenach dużo czynności związanych z uprawą i zbiorami można wykonywać za pomocą maszyn. W porównaniu z obszarem DOC zmniejszono wydajność z hektara, dzięki czemu uzyskano znacznie lepszą jakość win z oznaczeniem DOCG.

I prawdziwa perełka - Valdobbiadene DOCG Superiore di Cartizze. Są to wina produkowane w ekskluzywnym obszarze zwanym "Grand Cru", a winnice na tym terenie mają powierzchnię zaledwie 107 hektarów. W związku z tym, że winnice położone są na bardzo stromych zboczach, większość prac wykonywana jest ręcznie. Wydajność z hektara jest zmniejszona do 12 ton, co jeszcze bardziej poprawia jakość wina i podnosi jego cenę.

Podczas gdy w Niemczech, Francji i Hiszpanii produkcja win musujących w 2017 roku w porównaniu z poprzednim rokiem znacząco spadła, Włochy wyprodukowały rekordową ilość 660 milionów butelek. Dzięki temu stały się największym na świecie producentem tego wina na świecie. Oczywiście główną lokomotywą tego wzrostu są wina z obszaru Prosecco, a prognozy sprzedaży tego wina na dalsze lata są bardzo optymistyczne i zakładają dalszy dynamiczny wzrost jego produkcji i eksportu.

Różni je metoda fermentacji. Szampan i Cava poddawane są fermentacji metodą klasyczną (zwaną też szampańską), w której powtórna fermentacja odbywa się bezpośrednio w butelkach. Przy produkcji Prosecco stosowana jest metoda Martinottiego (Charmata), tu refermentacja odbywa się w autoklawie, z którego wino przelewane jest pod ciśnieniem do butelek. Cały proces w metodzie Charmata zajmuje tylko 15–20 dni, dzięki czemu otrzymujemy wina świeższe, bardziej owocowe, a przede wszystkim tańsze.

Nawet Prosecco, które nieodłącznie kojarzy się z bąbelkami ma swoją własną odmianę wina fermo, czyli bez gazu. Miłośnicy tego wina nazwali je czule tranquillo (ciche). To wino w początkowym procesie produkowane jest tak jak Prosecco, lecz nie jest poddawane powtórnej fermentacji. W momencie kiedy zawartość alkoholu w winie osiąga około 10% fermentacja jest zatrzymana, a Prosecco jest filtrowane i butelkowane. Dzięki temu wino jest przejrzyste i stabilne, zachowuje delikatny smak Prosecco, a jego owocowy aromat przypomina zapach brzoskwiń, jabłek i innych owoców.

Prosecco to wino typowe na imprezy. Ale nie tylko! Prosecco tranquillo pasuje do krewetek i dań z makaronu z lekkimi przyprawami i delikatnymi smakami. Musujący Brut może towarzyszyć warzywnym przystawkom, rybom i makaronom opartych na rybach i owocach morza. Extra Dry doskonale pasuje do roślin strączkowych, białych mięs i świeżych serów. Natomiast Dry dostosowuje się do najbardziej wyrafinowanych kombinacji, takich jak desery i ostre smaki.

Niebywałe doznania smakowe przy piciu, jego świeżość i lekki owocowy aromat oraz wszechstronne zastosowanie, a przede wszystkim... terytorium. Region Conegliano-Valdobbiadene położony na bardzo stromych zboczach o nachyleniu dochodzącym do 70% wymaga od producentów heroicznych cech. Jednak ten wyjątkowy w swoim rodzaju obszar odwdzięcza się im niezwykłym winem.

Tak, gdyż niska temperatura serwowania Prosecco wyzwala jego najlepsze aromaty i smak. Zalecana optymalna temperatura to 6-8°C, ale są też zwolennicy teorii, że należy je schłodzić do temperatury bliskiej zeru.

Co prawda znawcy Prosecco twierdzą, że najlepszym sposobem jest wypicie kieliszka tego wina bez żadnych dodatków. Wtedy najbardziej można docenić jego gęste i długotrwałe bąbelki unoszące się z dna kieliszka. Jednak ze względu na wyjątkową lekkość i jego świeży owocowy smak Prosecco stało się pożądanym składnikiem wielu słynnych koktajli. Kultowe koktajle z Prosecco są symbolem włoskiego stylu życia i nieprzemijającej elegancji. Jest ich wiele, ale najbardziej znane z nich to Spritz, Bellini i Rossini.

Tak, ale wzrost dotyczy głównie obszaru DOC. Historyczna strefa DOCG ograniczona do terytorium Conegliano-Valdobbiadene nie ma za dużych możliwości do powiększenia produkcji wynoszącej na obecną chwilę 90 milionów butelek rocznie. Tam też powstają najlepsze Prosecco, cenione przez koneserów na całym świecie, gdzie produkcja jest ograniczona, a terytorium jest ściśle określone (jest tylko 15 gmin).

Zobacz również:

Czym się różni Prosecco od szampana, czyli krótki przewodnik po winach z "bąbelkami".
Wino najbardziej kochane przez Włochów? Oczywiście Prosecco!