Na czym właściwie polega fenomen kuchni włoskiej?

Jest takie powiedzenie, że kuchnia jest odzwierciedleniem każdego kraju, jego kultury i historii. Stwierdzenie to nie może być bardziej prawdziwe, jeśli myśli się o Włoszech. Włoska kuchnia rozwijała się na przestrzeni wieków począwszy od starożytnego Rzymu, z silnymi wpływami greckimi, arabskimi, bizantyjskimi, a także Nowego Świata. Czym właściwie charakteryzuje się kuchnia w kraju złożonym z wielu różniących się regionów, także pod względem tradycji kulinarnych? Różnorodne przepisy potraw pochodzące z różnych regionów Italii łączy jeden, ale bardzo ważny mianownik - zamiłowanie do diety śródziemnomorskiej.

Cechą charakterystyczną tej diety jest to, że nie została wydumana od speców od żywienia, ale tworzyła się  przez wieki w domach ludzi zamieszkujących region Morza Śródziemnego. Definicję diety śródziemnomorskiej podał amerykański naukowiec Ancel Keys, który badał stan zdrowia mieszkańców basenu Morza Śródziemnego. Po latach badań Keys odkrył, że ten styl odżywiania jest jednym z najzdrowszych na świecie. W dużym skrócie zasady tej diety zawarte są w piramidzie, której podstawą są wszelakie potrawy mączne, powyżej owoce i warzywa, następnie sery, wędliny i ryby, a jej wierzchołek tworzą słodycze, których spożywa się najmniej. 

Włochy, gdzie dieta śródziemnomorska jest bardzo rozpowszechniona, do dziś cieszą się niskim odsetkiem otyłości, dużą długością życia i większą odpornością na choroby sercowo-naczyniowe. Niestety także i tu powoli dociera moda na niezdrowy fast foodowy styl odżywiania.

Kuchnia włoska to kuchnia bardzo prosta, z małą ilością składników, a często potrawy wymagają użycia co najwyżej pięciu składników. Jest to jednocześnie kuchnia bardzo zbilansowana i przywiązująca dużą wagę do jakości, a nie ilości składników. Najbardziej znane przepisy kulinarne we Włoszech były tworzone przez wieki przez matki i babcie, a nie przez wielkich, uznanych kucharzy. To sprawia, że włoska kuchnia jest kuchnią domową, łatwo odtwarzalną, a jej słynne dania może wykonać praktycznie każdy amator gotowania.

Włosi zazwyczaj jedzą trzy posiłki dziennie. Nie wszystkie mają takie same znaczenie, ale bardzo ważne są pory posiłków i są one ściśle przestrzegane.

1. Pierwszym posiłkiem dnia jest śniadanie, spożywane zwykle pomiędzy siódmą a dziesiątą rano. Prawdziwe włoskie śniadanie jest słodkie. Zwykle espresso lub cappuccino, czasem sok, do tego ciasto, rogaliki lub chleb z dżemem. To lekki posiłek, więc w czasie między śniadaniem, a obiadem podawana często jest  przekąska: ciasteczka lub owoce.
2. Obiad jest jednym z dwóch głównych posiłków, jedzony zwykle pomiędzy dwunastą, a czternastą. Jest zazwyczaj podawany na gorąco i teoretycznie składa się z czterech  potraw, a każda z nich ma swoje przeznaczenie i uzasadnienie. Na początek niewielka przekąska, która  ma pobudzić apetyt. Często jest to mała porcja serów lub wędlin. Następnie pierwsze danie. Jest to makaron, ryż, a czasem zupa. Główny składnik obiadu to drugie danie wraz z dodatkiem (contorno). Składa się z mięsa, ryb, jajek lub warzyw. Obiad zamyka deser, zazwyczaj słodki, ale mogą to być także owoce i oczywiście mocne espresso. Tak obfity posiłek jest coraz częściej spożywany tylko w niedziele i święta, a w zwykłe dni często rezygnuje się z pierwszego lub drugiego dania.
3. Kolacja jest drugim najważniejszym posiłkiem w ciągu dnia i zwykle odbywa się między siódmą, a dziewiątą. Zasada jest podobna jak w przypadku obiadu, a na kolację zwykle wybiera się tylko pierwsze lub drugie danie. Czas spożywania kolacji zależy od czasu zakończenia pracy, ale generalnie im dalej na południe Włoch, tym później ją się jada.

Jesteśmy przekonani, że kuchnia włoska jest jedną z najlepszych i najbardziej znanych na świecie. Urzekła nas jej prostota i staranność w doborze składników. Dieta śródziemnomorska jest zdrowa i nieskomplikowana, dlatego warto stosować ją również w naszym niezbyt ciepłym klimacie. Swoją działalnością chcemy dołożyć małą cegiełkę do propagowania i rozpowszechniania włoskich przysmaków.